Rindert Jagersma and Martijn de Jong
De geur van oude boeken. Boekhandel De Slegte Amsterdam
Amsterdam: Uitgeverij Hettel (2013).
Fotoboek over het Amsterdamse filiaal van boekhandel De Slegte, inclusief essay over de geur van oude boeken.
Website: Offline
Het boek is uitverkocht en helaas niet meer leverbaar (soms nog via: Boekwinkeltjes.nl)
Abstract:
Fotografen Martijn de Jong (1971) en Rindert Jagersma (1986) exposeerden met hun werk in diverse galerieën en waren allebei werkzaam in het Amsterdamse filiaal van De Slegte. In het laatste jaar van het bestaan van de boekhandel legden ze samen met hun camera’s treffend de situatie in de winkel in de Kalverstraat vast.
“Het zijn pakkende foto’s. Ook pakkend: de bijbehorende ontboezemingen over ruiken aan boeken.” – Het Parool
This book is not (yet) digital available
Libraries: WorldCat (OCN 894555408) or WorldCat (OCN 911036427)
Reviews/media:
Het Parool, 6 maart 2014 | PS Donderdag, p. 6
Maarten Moll
‘Lezen met je neus’
“Rindert Jagersma en Martijn de Jong fotografeerden De Slegte. Het zijn pakkende foto’s. Ook pakkend: de bijbehorende ontboezemingen over ruiken aan boeken. Gevraagd naar het beste boek dat u las, weet u een titel te noemen. Gevraagd naar het mooist verzorgde boek kunt u ook een titel noemen. Hetzelfde als gevraagd wordt naar een stom boek. Of een lelijk boek. Een boek dat tegenviel. Maar wat is het boek dat het lekkerst ruikt? Nee? Ik weet het wel: De gebroeders Karamazow. Van F.M. Dostojefski, zoals hij toen nog heette. Die roman werd in 1932 uitgegeven door Holkema & Warendorf. In de schitterende kleuren zwart en blauw die doen denken aan het fantastisch mooie shirt van Inter Milan uit de jaren zestig. Ik kocht het begin jaren negentig bij De Slegte in de Kalverstraat voor een paar gulden. Oók, zeg ik erbij, omdat het zo lekker rook, want Dostojevski, zoals zijn naam inmiddels werd gespeld, was niet bepaald een lievelingsauteur.
Ja, ik ruik aan boeken. Altijd gedaan. Boek openslaan en de neus diep in het boek steken, liefst tot waar de linker- en de rechterbladzijde samenkomen. En maar ruiken. Liefst als niemand het ziet, om optimaal te genieten. Wat er lekker aan is? Waarom vond luitenant-kolonel Bill Kilgore napalm zo lekker ruiken in de ochtend? Ik durf te zeggen dat ik aan elk boek geroken heb dat thuis in de kasten staat. (Al heb ik geen plankje met lekker ruikende boeken.) Ben ik daarmee iemand bij wie een steekje los zit? Ongetwijfeld, maar dan sterk ik me met de gedachte dat de grote John Updike ook een boekensnuiver was.
Dat las ik in De geur van oude boeken van Rindert Jagersma en Martijn de Jong. Jagersma en De Jong, beiden fotografen, werkten samen bij De Slegte. ‘In het laatste jaar van het bestaan van de boekhandel legden ze samen met hun camera’s treffend de situatie in de winkel in de Kalverstraat vast,’ staat op het achterplat. Behalve de vele foto’s uit de periode 2011-2013 is voor in het boek ook een stuk opgenomen met de gelijknamige titel. Rindert Jagersma schrijft daarin zeer treffend over de geur van oude boeken. En over boekensnuivers. Ik voelde me betrapt toen ik over de boekensnuiver las, want ik beschouwde mezelf als een anonieme boekenruiker. Het is een soort geheim dat ik niet snel zal delen met iemand. ‘Ik heb vele klanten een rood hoofd zien krijgen en horen stamelen dat boeken zo lekker ruiken. Om vervolgens bedremmeld naar buiten te schuifelen,’ schrijft Jagersma. In zijn aanstekelijke, zeven pagina’s lange stuk (met noten) probeert hij de geur van boeken te vangen. Hij vertelt over de pogingen een boekenparfum te ontwikkelen, omdat Karl Lagerfeld ooit opmerkte dat boeken zo geweldig ruiken. De geur van boeken is het beste parfum ter wereld, zei Lagerfeld.
Bijvangst
Na de tekst van Jagersma volgen tientallen foto’s van de winkel. Zeer herkenbare foto’s. Van de smalle paden, de hoge kasten. Maar ook van de kantoorruimtes, de buitenkant van het gebouw, de roltrappen. Weemoed: dat gevoel overvalt je als je naar die foto’s kijkt. De Slegte die verdwijnt uit de Kalverstraat, het is een bijna niet te verdragen gedachte. Vindplaats van vele schatten. Een plek waar je nog uren kon struinen. Waar je ook heen ging al waren de boeken die je zocht op bol.com en http://boekwinkeltjes.nl makkelijk te bestellen. Maar dat is kopen zonder bijvangst – en het is de bijvangst die het bezoeken van boekhandels juist zo fijn maakt. Gegaan voor een ontbrekende Updike, maar thuisgekomen met twee mooie boeken van Willem van Toorn. En de in een sentimentele bui aangeschafte deeltjes van De kameleon. Een boek over het Europa Cupseizoen ’73/’74.
En De Slegte was dé plek om ongegeneerd aan boeken te ruiken. Een snuifpaleis. Vol boeken die penetrant naar lijm en inkt roken, boeken die heerlijk naar rottende herfstbladeren roken (is daar een parfum van?), of gewoon naar oud papier. 
Ik heb diverse boeken weer tussen de andere teruggezet omdat ze niet lekker roken. Bijvoorbeeld oude Simenonpockets. Een boek dat ik graag wilde hebben en waar ik lang naar zocht, Manhattan transfer van John dos Passos, zag er piekfijn uit, maar rook zo vies, namelijk naar natte hond en urine, dat ik het niet kocht. (De geur die in mijn oude exemplaar van De gebroeders Karamazow hangt, vond ik jaren later terug in een struik hoog in de Franse Alpen na de beklimming per fiets van de Glandon.) Wat in De geur van oude boeken opvalt, en treurig stemt, is de afwezigheid van klanten en personeel op de foto’s. De lege paden en trappen en ruimtes zien er zielloos en doelloos uit. In de steek gelaten. Ze hebben geen functie meer. Alsof de De Jong en Jagersma al afscheid hebben genomen van De Slegte.
Rindert Jagersma en Martijn de Jong: De geur van oude boeken. Boekhandel De Slegte in Amsterdam, Uitgeverij Hettel.”
Boekennieuws, 2016
https://www.boekennieuws.nl/actueel/slegte-herinneringen/
‘Slegte herinneringen‘
“Wie kan het zich niet herinneren: die tijd dat je op een lome zaterdagmiddag doelloos De Slegte in kon kuieren op zoek naar braakliggende papieren schatten. Door de grote toegankelijkheidsfactor schroomde niemand om De Slegte binnen te stappen. De hele goegemeente kwam er. Daarom kwam je er op zo’n zaterdagmiddag, naast een keur van op het eerste oog onverenigbare boeken, ook vriend en vijand tegen. Met je vriend ging je dan terloops een half uur tussen de boekenrekken staan fluisteren en giechelen tot irritatie van de eenlingen in de zaak die juist waren geroepen door de rust van oud papier. Ongewenst gezelschap kon je uitstekend mijden door weg te duiken achter metershoge balen ongeordende boekbanden die nog lagen te wachten om geprijsd te worden. En dan kon je zomaar stuiten op een eerste druk van je lievelingsboek, een gesigneerd fotoboek, een feuilleton uit 1802, een unieke dagboek van een ontdekkingsreiziger, et cetera. Een bezoek aan De Slegte was een belevenis op zichzelf, geen bezoek was hetzelfde. Urenlang speurde ik de rubrieken af omringd door de geur van oude boeken. Die geur mis ik ten zeerste en het is dan ook prettig om erachter te komen dat iemand een sfeerimpressie uit deze nostalgische en gastvrije winkel heeft weten te vangen in een fotoreportage.
Het gestold genot herleeft bij het openslaan van het boek De geur van oude boeken. Boekhandel De Slegte Amsterdam. Het boek is gemaakt door twee oud-medewerkers van De Slegte. Martijn de Jong (1971) en Rindert Jagersma (1986) fotografeerden het oudste filiaal aan de Kalverstraat in Amsterdam in 2014, het laatste jaar van De Slegte in Nederland. Na honderd jaar ging de boekhandelsketen, dat een begrip was in Nederland, op onbegrijpelijke wijze ten onder. Een verkeerde strategie, de opkomst van handel in tweedehands boeken via het internet en een ongelukkige fusie tussen De Slegte en Selexyz waren debet aan het failliet van deze geliefde winkel. Haal uw hart op bij dit fraaie fotoboek, met een essay over de geur van boeken door Rindert Jagersma.”
Boeken over Boeken, 2014 (?)
https://boekenoverboeken.com/de-geur-van-oude-boeken-fotoboek-boekhandel-de-slegte-amsterdam/
‘‘De geur van oude boeken’ – fotoboek boekhandel De Slegte Amsterdam‘
“Na honderd jaar is er een einde gekomen aan de bekendste boekhandelsketen van Nederland. Veel boekenliefhebbers bezochten met enige regelmaat een van de filialen van De Slegte op zoek naar koopjes in de ramsjafdeling of speurend naar verzamelwaardig werk in de afdeling tweedehands of antiquariaat.
De Slegte in de Kalverstraat in Amsterdam was het oudste filiaal. Op 7 maart werden de laatste restanten verkocht en was er een veiling van de boeken die nog enige waarde hadden (zie art. Parool, 7 maart 2014).
Rindert Jagersma en Martijn de Jong werkten in het Amsterdamse filiaal van De Slegte. In het laatste jaar van het bestaan van de boekhandel legden ze samen met hun camera’s treffend de situatie in de winkel in de Kalverstraat vast. Hun foto’s zijn opgenomen in ‘De geur van oude boeken’, met een essay over de geur van boeken door Rindert Jagersma.”